Wybrane materiały

Charakterystyka zasobu Archiwum PIASA

Akta zgromadzone w zbiorach PIASA liczą obecnie 77 zespołów akt i kolekcji, co stanowi 140 m.b. akt. W ciągu ostatnich lat zanotowano duże dopływy materiałów do kilku kolekcji, które systematycznie są opracowywane. Łącznie wedle danych z wewnętrznych katalogów stanowiących główny spis zespołów archiwum PIASA — liczba opracowanych całkowicie materiałów wynosiła 85% całości zbiorów. Materiały archiwalne przechowywane w archiwum PIASA pochodzą z lat 1501-2010.

Archiwa PIN zawierają materiały dokumentujące dzieje polityczne i gospodarcze Polski, spuścizny naukowców i literatów, akta organizacji polonijnych oraz spuścizny po badaczach dziejów Polonii. Kolekcje archiwalne można podzielić na trzy grupy:

Akta o charakterze politycznym, w tym kompletne Akta Poselstwa Polskiego w Rio de Janeiro (1918-1945) oraz fragmenty akt Ambasady Polskiej w Waszyngtonie (1919-1945). W tej grupie znajdują się zespoły akt partii i liderów politycznych działających na emigracji: Stronnictwa Pracy, Stronnictwa Narodowego, Polskiej Partii Socjalistycznej oraz ostat-nio pozyskiwane materiały związane z działalnością Polskiego Stronnictwa Ludowego. Materiały archiwalne związane z politycznymi koncepcja-mi federalistycznymi na emigracji w latach 1942-1957 zawierają zespoły: Akta Feliksa Grossa, Związku Polskich Federalistów — Oddziału w Chicago oraz Polskiego Ruchu Wolnościowego NID — Oddziału w Nowym Jorku. Materiały polityczne uzupełniają akta oraz około 200 taśm z Radia Wolna Europa w Nowym Jorku (1952-1989) oraz kolekcja materiałów opozycji demokratycznej wobec komunistów (1963-1985).

Spuścizny osób prywatnych oraz archiwa rodzinno-majątkowe, wśród których przeważają głównie spuścizny o charakterze artystyczno-literackim, stanowiące znaczną część zbiorów zgromadzonych w PIN. Należy tu wymienić spuścizny po poetach, pisarzach i dziennikarzach: Akta Jana Lechonia (1938-1956), Kazimierza Wierzyńskiego (1953-1959), pisarza i dziennikarza Bohdana Pawłowicza (1931-1967), Andrzeja Bobkowskiego, Wacława Solskiego oraz Marguerite Merington, pisarki amerykańskiej zafascynowanej osobą Ignacego Paderewskiego. Znajdują się tu również spuścizny naukowców: Oskara Haleckiego, Ludwika Krzyżanowskiego, Wacława Lednickiego. Grupę tę uzupełniają niezwykle cenne Akta Potockich z Łańcuta (1501-1971), a wśród nich szczególnie akta gospodarcze klucza dóbr wiśnickich i zamku w Wiśniczu z okresu od XVI do początku XIX w.

Akta związane z historią Polonii w Ameryce to przede wszystkim Akta Edmunda Urbańskiego (1936-1990), Juana de Wyskoty-Zakrzewskiego (1930-1983), innych badaczy historii Polonii w Ameryce Łacińskiej oraz Akta Franka Renkiewicza i Franka B. Romana (Witkowskiego), badaczy dziejów Polonii w USA. Grupę tę uzupełniają również akta własne Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce oraz akta niektórych organizacji polonijnych działających w Nowym Jorku. Część z nich to zespoły otwarte, do których stale dopływają materiały.

Zainteresowały Cię nasze materiały? Zapraszamy na kolejne!

Scroll to Top